;




سطر اول
گاه‌نگاری‌های مهدی ابراهیم‌پور در اینترنت


اوخو تار! سنی کیم اونوتار؟* / حاشیه نگاری بر نخستین جشنواره‌ی موسیقی موغام

 

اوخو تار! سنی کیم اونوتار؟*

حاشیه نگاری بر نخستین جشنواره‌ی موسیقی موغام

سطر اول: سه سال پیش بود که در مسابقه‌ی «موغام جمهوری آذربایجان» که توسط تلویزیون ملی این کشور هر ساله در میان دانشجویان (به قول آذربایجانی‌ها طلبه‌لر) موسیقی این کشور برگزار می‌شد، چهره‌ای گل کرد و افراد بسیاری را در این سوی «آراز» و آذربایجان ایران به این برنامه مشتاق نمود.

سه سال پیش «ناصر عطاپور»؛ خواننده‌ی موغام تبریزی که در «باکو» به تحصیل موسیقی و آواز مشغول بود، در مسابقات موغام شرکت جسته بود. عطاپور در آن مسابقه پا به پای همه و در مقابل چشمان مشتاق بسیاری از مردم آذربایجان تا آخر کار آمد و در میان خیل زیاد خوانندگان موغام که همه جویای نام بودند و در میهن و شهر خود به آوازخوانی می‌پرداختند، نفر سوم شد.

شوق و اشتیاق وصف‌ناپذیری در «تبریز» و در دیگر شهرهای آذربایجان برای «ناصر عطاپور» و موفقیتش که پس از سال‌ها نماینده‌ی نوای موسیقی موغام «آذربایجان ایران» شده بود، در جریان بود. در آن موقع مطمئناً هیچ کس حتی خود او هم نمی‌دانست که در جنوب «آراز» دارد نوایی را دوباره در اذهان و دل و روح مردم آذربایجان زنده می‌کند. نوایی که سال‌ها دور از چشم و نادسترس بود.

موسیقی «موغام آذربایجان» (مقامی) شاخه‌ای از موسیقی ملل است که از آناتولی و فلات ایران تا هندوستان و چین گسترده است. این گنجینه در آن سوی «آراز» به مدد آکادمی‌ها، دانشگاه‌ها، کنسرت‌ها، جشنواره و مسابقات رشد یافته و الحان و نغمات آن پیشرفت کرده و دستگاه و ردیف آن متحول شده.

در حالی که در طی سالیان موسیقی «موغام آذربایجان» در جمهوری شمالی آذربایجان مرزهای این کشور را پشت سر گذاشته و به عنوان ژانری اثرگذار در موسیقی جهان مطرح است، در این سوی «آراز» از این نغمه‌ی دل‌انگیز اثر چندانی وجود ندارد.

هر چند اوضاع و احوال موسیقی مقامی فارسی –همان موسیقی که اکثراً با نام سنتی می‌شناسند- هم چندان خوش نیست و دیگر طراوت و گیرایی سابق را ندارد ولی این موسیقی باز از امکانات بیش‌تر و بهتری نسبت به موسیقی «موغام آذربایجان» برخوردار است. در تبریز خودمان هنرستان «اقبال آذر» در رشته‌ی موسیقی سنتی هنرجو می‌پذیرد ولی رشته‌ای برای موسیقی «موغام» وجود ندارد. این در حالی است که بسیاری از ماهنی‌های تاثیرگذار و نوستالوژیک «موغام» در این شهر و از میان مردم آن برآمده و به اصطلاح «خالق ماهنی سی» نامیده می شود.

امروز و پس از سه سال که «ناصر عطاپور» آن شور و شوق را در میان مردم ما برانگیخت، اتفاقی تازه افتاده است. اتفاقی که از قضای روزگار خود او یکی از داوران آن است. این اتفاق که امروز افتتاحیه‌ی آن برگزار شد، نخستین جشنواره‌ی «موسیقی موغام آذربایجان» است. اولین حضور نوازندگان و خوانندگان موسیقی «موغام آذربایجان» در مقابل دیدگان مشتاقان بسیار. امروز صدای «موسیقی موغام» در تالار همایش «فرهنگسرای الغدیر» تبریز جاری بود. اهالی موسیقی موغام تبریز برای نخستین بار فرصت یافته بودند تا آن چه را به ذوق و با همراهی اساتید اندک این موسیقی و با گوش دادن به نوای اساتید موغام آن سوی «آراز» اندوخته‌اند به محک و میزان داوران و اهل ذوق بگذارند.

در این سوی «آراز» خبری از دبیرستان و آکادمی موسیقی «موغام» نیست. عده‌ی اندکی چون «ودود موذن»، «جلال ستاری» و «ناصر عطاپور»–هر سه از داوران این جشنواره- رنج سفر و زندگی در «جمهوری آذربایجان» را بر خود هموار کرده‌اند و اندوخته‌هایی با خود آورده‌اند، این اندوخته اولین پایه‌های زایش دوباره‌ی موسیقی «موغام آذربایجان ایران» را پس از فترتی دراز خواهد گذارد.

این جشنواره آغاز راهی است که اگر قطع نشود، صداها و ذوق‌های آذربایجان را از محاق بی‌توجهی‌ها بیرون خواهد آورد. هر چند اجراهایی که شاهدش بودیم ناپخته بودند و صلابت اجراهای آن سوی «آراز» را نداشتند ولی به قول «خسروسرتیپی»؛ دبیر جشنواره: «نباید زیاد تا ته قضیه را بگیریم و انتظار جزییات از شرکت‌کنندگان‌مان داشته باشیم. با همین بضاعت اندکْ خواندن و در عین حال رعایت کلیات، کار بزرگی است.» 

* بخوان ای تار! چه کسی تو را فراموش می‌کند؟ 



:: موضوعات مرتبط: يادداشت
:: برچسب‌ها: تبریز, موسیقی آذربایجان, موغام
نوشته شده توسط مهدی ابراهیم پور در دوشنبه هفتم اسفند ۱۳۹۱

.:: ::.





آفریننده موسیقی ماندگار جهانی «آیریلیق» در  تبریز آرام گرفت

 

آفریننده موسیقی ماندگار جهانی «آیریلیق» در  تبریز آرام گرفت

 

آیریلیق دردینی چکمه ین بیلمز

ائلدن آیری دوشن گؤزیاشین سیلمز

دئیرلر اینتظار خسته سی اؤلمز

آیریلیق آیریلیق آمان آیریلیق

هر بیر درد دن اولار یامان آیریلیق

... درمان سیز بیر درد دیر اینان آیریلیق

 علی سلیمی و فاطمه قنادی

آفرینندگان موسیقی ماندگار جهانی 'آیریلیق' در خاک پاک تبریز آرام گرفتند

«فاطمه قنادی» با نام هنری «وارتوش» همسر هنرمند و آهنگساز نامی مشرق زمین استاد «علی سلیمی» برای پیوند ابدی با شریك آثار ماندگار موسیقی آذری به دیار باقی شتافت.

پس از سروده شدن شعر موسیقیایی 'آیریلیق' توسط شاعر ترانه سرای نامی آذربایجان رجب ابراهیمی 'فرهاد' در سال 1335 در تهران، استاد سلیمی و همسرش با خلق اثر هنری ماندگار خود در اركستر آذربایجانی رادیو ایران با تاكید بر وحدت محبت آمیز تمام انسان های الهی در این سرای فانی نخستین اثر ماندگار موسیقی اصیل این سرزمین را از طریق امواج رادیو ایران در سال 1337 به جهان هنر عرضه كردند. 

این اثر پس از گذشت بیش از نیم قرن همچنان در میان آثار ماندگار جهانی به عنوان نگین فرهنگ بشری خودنمایی می كند.

در آذر سال 1355 نیز این زوج هنرمند نامی با آهنگ معروف 'سیزه سالام گتیرمیشم' پیام صلح و دوستی را بار دیگر از تالار رودكی تهران بر فراز امواج تلویزیون ایران به گوش تمام ملل جهان رساندند. 

این دو آهنگ ماندگار در فرهنگ جهانی در سطح گسترده ای نظر هنردوستان شرق و غرب را به فرهنگ اصیل این مرز و بوم جلب كرد. 

به دنبال راه اندازی رادیو پرقدرت برون مرزی 'آذرآبادگان' در تبریز در سال 1356 برای پوشش منطقه قفقاز استاد سلیمی و همسرش با تشكیل اركستر بزرگ دیگری به تداوم خلق آثار ماندگار همت گماشتند. 

در دوران اوج انقلاب و پیروزی آن و همچنین در دوران دفاع مقدس با خلق آثار هنری ماندگار گوناگونی دین خود را به میهن، فرهنگ و اعتقادهای مردم این دیار ادا كردند. 

از آثار ماندگار زنده یاد قنادی اثر جاوید 'سو سپین كوچه لره _ گول وئرین الدن اله ـ گلدی قارداشلاریمیز ـ گولدی گؤز یاشلاریمیز' در وصف آزادگان سرفراز ایران اسلامی در سال 1369 از اسارت رژیم بعثی بود كه به عنوان اثر افتخار آفرین دیگری از سال های دفاع مقدس در یاد و خاطره آزادمردان این سرزمین همیشه زنده خواهد بود. 

چند اثر بی نظیر این هنرمند نامی ایران زمین از خطه آذربایجان به علت نبود اطلاع رسانی متاسفانه توسط بیگانگان به عنوان موسیقی فولكلوریك دیگر ملل و اقوام سرقت شده است كه یكی از آنها آهنگ معروف 'سالانا - سالانا' ساخته این زن هنرمند ایرانی است كه در سال 1335 در رادیو ایران ضبط شده است و امروز داشناک های ارمنی آن را موسیقی اصیل و فولکلوریک خود میدانند. 

ده ها اثر اصیل این هنرمند نامی هنوز ارایه نشده است.

همچنین ردیف های موسیقی آذربایجان با یاری این زوج هنرمند تنظیم و به سفارش سروش در صدا و سیمای آذربایجان شرقی ضبط شده است، با كمال تاسف پس از گذشت بیش از 20 سال تاكنون منتشر نشده است.

 ****************

فاطمه قنادی در سال 1920 در تفلیس متولد شد.

پدرش مهدی، از شبستر آذربایجان در گرجستان، مركز اقتصادی قفقاز جنوبی آن زمان پیشه قنادی داشت كه در سال 1937 میلادی به اتفاق دیگر ایرانیانی كه قصد تابعیت شوروی سابق را نداشتند پیش از آغاز جنگ جهانی دوم به ایران رانده شده و در كوچه ارباب جمشید خیابان منوچهری تهران سكنی گزیدند. 

فاطمه قنادی، تنها زن نامی در عرصه آهنگسازی آذری با شهره جهانی سرانجام در 93 سالگی جان به جان آفرین تسلیم كرد و ظهر امروز با ندای ملكوتی اذان زنده یاد 'رحیم موذن زاده اردبیلی' در قطعه هنرمندان آرامستان وادی رحمت تبریز در كنار همسر هنرمندش آرام گرفت. 

'علی نواداد'، مدیركل صدا و سیمای مركز آذربایجان شرقی در آیین تشییع و خاكسپاری این بانوی هنرمند از نقش هنری او در عرصه موسیقی اصیل تقدیر كرد. 

در پایان هنرمندان، هنردوستان و شخصیت های حاضر با همصدایی 'آیریلیق' به ارواح این زوج هنرمند كه حق بزرگی در اشاعه فرهنگ اصیل ایران زمین از خطه آذربایجان داشتند رحمت فرستادند. 

صدا و سیما و اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی همچنین شهرداری تبریز در تشییع این بانوی هنرمند دین خود را به نحو احسن ادا كردند و از سوی هنرمندان و هنردوستان تبریز و نخجوان مورد تقدیر قرار گرفتند. 

مراسم بزرگداشت این یاران دیرین جدا ناپذیر در تبریز و تهران برگزار خواهد شد. 

پنجشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۱

( به نقل از خالد اروجعلی پور خبرنگار بدون مرز ) 



:: موضوعات مرتبط: گزارش
:: برچسب‌ها: تبریز, فاطمه قنادی, علی سلیمی, موسیقی آذربایجان
نوشته شده توسط مهدی ابراهیم پور در جمعه بیستم بهمن ۱۳۹۱

.:: ::.





فاطمه قنادی، اولین خواننده آیریلیق در خاک آرمید

 

فاطمه قنادی، اولین خواننده آیریلیق در خاک آرمید 

اولین خواننده آیریلیق، فاطمه قنادی، امروز در کنار همسرش آهنگساز آیریلیق استاد سلیمی در قطعه هنرمندان تبریز آرمید

Ayrılıq mahnısının ilk oxuyucusu, Fatimə Qənna...dı, bu gün Ayrılıq mahnısı bəstəkarı və həyat yoldaşı Ustad Əli Səlimin kənarında torpağa verildi. ışıq içində yatsın.

با توجه به اینکه خبر فوت این بانوی هنرمند آذربایجانی در رسانه ها و مطبوعات استانی و سراسری انعکاسی نداشته است لذا مراسم خاکسپاری مرحومه قنادی همسر مرحوم استاد سلیمی با حضور جمع اندکی از هنرمندان آذربایجان و فرزندان مرحومه برگزار گردید. بعد از اتمام مراسم خاکسپاری آقای اروج امیری با گفتن شعری به سخنرانی در مورد شخصیت مرحومه خانم قنادی و زندگی ایشان پرداخته و ترانه آیرلیق را نماد انسان دوستی و صلح خوانند که از لحاظ شعر و موسیقی بی نظیر می باشد این مراسم با اجرای موغام وترانه آیرلیق استاد اسماعیل کریم پورکه با همصدایی حضار همراه بود به پایان رسید.
مرحومه فاطمه قنادی به سال1920 میلادی در تفلیس متولد شد. پدرش آقا مهدی قنادی از اهالی شبستر بود که در تفلیس به کار حلواپزی مشغول بودو مادرش نیز از ارامنه تفلیس بود. بعد از عزیمت به ایران در تهران با استاد علی سلیمی در کلاس موسیقی آشنا و با هم ازدواج نمودند که حاصل این ازدواج دو فرزند به نامهای یاشارو سئویل می باشد.مرحومه قنادی عمری را در خدمت به موسیقی آذربایجانی گذرانید. برای اولین بار ترانه مشهور آیرلیق را که آهنگساز آن استاد سلیمی بود را اجرا نمودند.ایشان نوازنده ماندولین بودند و همچنین آشنایی کامل با هنر نمایش داشته اند و اولین کسی بودنند که نقش ماهی سیاه کوچولو در داستان صمد بهرنگی را با صدای خود اجرا نمودند.فاطمه قنادی دوشنبه شانزدهم بهمن ماه به علت کهولت سن در سن نود سه سالگی بعد از قریب به پانزده سال(آیرلیق) دوری از همسر در کنار مزار استاد آرام گرفت.روحش شاد
گزارش م.ع



:: موضوعات مرتبط: خبر
:: برچسب‌ها: تبریز, فاطمه قنادی, استاد سلیمی, آیریلیق
نوشته شده توسط مهدی ابراهیم پور در جمعه بیستم بهمن ۱۳۹۱

.:: ::.





Powered By سطر اول Copyright © 2009 by mehdieb
This Template By سطر اول

منوی اصلی (Menu)
درباره (About)

مطالب خواندنی و مواد خام ادبی

همسایه های پیوندی (Links)

آرشیو زمانی (Archive)

آرشیو متنی (Previous)

موضوعات (Categories)

برچسب (Tag)
تبریز , زلزله آذربایجان , نمایشگاه کتاب , تدبیرفردا , تهران , تدبیر فردا , شعر , داستان , یادداشت سفر , دبیرستان طالقانی , جلال آل احمد , سفر , ادبیات , کتاب , تبريز , غلامحسین ساعدی , يادنامه , ادبیات آذربایجان , حسین منزوی , موسیقی , موسیقی آذربایجان , اصغر نوری , تاريخ آذربايجان , تدبيرفردا , داستان تبریز , مهدی ابراهیم پور , رمان , حافظ , قصه , شیراز , زلزله تبریز , مشروطه , شعر ترکی , زبان فارسي , آیریلیق , قاجاریه , قوپوز , هريس , ابراهیم یونسی , تقی زاده , ادبيات آذربايجان , روز خبرنگار , قطران تبریزی , فرهنگ و هنر تبریز , دبيرستان طالقاني , موسي هريسي نژاد , فريبا وفي , فرهنگ تبریز , فاطمه قنادی , نشست كتاب , همه افق , شعر معاصر , اورمو گؤلو , استان آذربایجان شرقی , عباس پژمان , ماهنامه , عرفاني , عزاداران بیل , چوب به دستهای ورزیل , گوهرمراد , جعفر مدرس صادقی , رمان ایرانی , سیمین دانشور , فیلم مستند , هزار و یک شب , توسعه شهری , حوزه هنری , فرهنگ و هنر , مدرک , حسن انوری , جبار باغچه بان , روباه و زاغ , نلسون ماندلا , محمود دولت آبادی , تراکتورسازی , روشنفكري , نگاران , درخت تبريزي پير , رضا براهني , صالح سجادي , ایرج میرزا , مدیرکل ارشاد , داستان نویسی , سووشون , گابریل گارسیا مارکز , ایرج بسطامی , حبیب , ساقي , تخیل , سخاوت عزتي , عباس بارز , امير قرباني عظمي , نهم دي 1290 , انديشه و منش سياسي , ثقه الاسلام تبريزي , ارسال اثر , سیدعلی صالحی , قره باغ , احمد شاملو ,

و چیزهای دیگر (Others)